Sơ lược cây Bồ Công anh

Cây Bồ công anh (hay còn gọi là Bồ cóc, Diếp hoang, Diếp dại, Mũi mác, Diếp trời) nhỏ, cao 0,6-1,0m, thân mọc thẳng, nhẵn, không cành.

Lá dài 30cm rộng 5-6cm, mép có răng cưa thưa. Bấm vào lá và thân đều thấy tiết ra nhũ dịch màu trắng đục như sữa.

Trồng Bồ công anh bằng hạt, trồng vào tháng 3-4 hoặc tháng 9-10. Có thể trồng bằng mấu gốc, sau 4 tháng là thu hoạch được.

Có 2 loại: Bồ công anh Trung Quốc, Bồ công anh Việt Nam. Ở đây nói về công dụng của Bồ công anh Việt Nam.

Bộ phận dùng

Thường dùng lá Bồ công anh, thu hoạch lá về dùng tươi hay phơi hoặc sấy khô, dùng tươi tốt hơn. Cũng có thể dùng rễ, toàn cây phơi khô. Lựa thứ nhiều lá, màu lục tro, rễ nguyên đủ là tốt.

Nơi sống và thu hái

Bồ công anh mọc hoang nhiều ở các tỉnh phía Bắc và những nơi vùng núi cao như Đà Lạt, Tam Đảo, Sa Pa... Thu hái vào giữa tháng 4 đến tháng 5 là thời kỳ có vị đắng nhiều nhất. Dùng toàn cây phơi trong râm cho khô.

Tính vị, tác dụng Bồ Công anh

Vị ngọt hơi đắng, tính bình hơi hàn làm cho mát huyết, giải nhiệt. Vào kinh Can, Vị, Dương minh Vị và Thái âm Phế.

Tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc, tán sưng tiêu ung, trị đinh nhọt sưng tấy, tuyến vú viêm, nhiễm trùng đường tiểu, amidal viêm cấp tính...

Liều dùng Bồ Công anh

Dùng 10-15g lá khô dạng thuốc sắc. Dùng 20-40g lá tươi giã với ít muối, vắt nước cốt uống, bã đắp chỗ viêm tấy.

Những cách dùng chữa bệnh

- Chữa sưng vú, tắc tia sữa: 20-40g lá tươi, rửa sạch, thêm ít muối, giã nát, vắt lấy nước uống, bã đắp lên chỗ vú sưng đau, ngày 1- 2 lần. Hoặc Bồ công anh 120g, Sài đất 80g, lá Quýt hôi 40g, nước 60ml sắc còn 200ml, chia 2 lần uống sáng và tối.

- Chữa đau dạ dày: Bồ công anh 20g, lá Khôi 15g, lá Khổ sâm 10g, nước 300ml, đun sôi 15 phút, thêm chút đường đủ ngọt, uống 1 ngày 1 thang. Uống đợt 10 ngày, nghỉ 3 ngày rồi uống tiếp, uống đến khi khỏi bệnh.

- Viêm loét dạ dày, tá tràng: Bồ công anh 40g, lá Khôi, Nghệ vàng 20g, Mai mực 10g, Cam thảo 5g. Sắc uống ngày một thang.

- Mắt đau sưng đỏ: Bồ công anh 40g, Dành dành 12g. Sắc uống ngày một thang.

- Mụn nhọt: Bồ công anh 40g, Bèo cái 50g, Sài đất 20g. Sắc uống ngày một thang.

- Viêm họng: Bồ công anh 40g, Kim ngân hoa 20g, Cam thảo Nam 10g. Sắc uống ngày một thang.

- Viêm phổi, phế quản: Bồ công anh 40g, vỏ rễ Dâu 20g, hạt Tía tô 10g, Kim ngân hoa 20g, Cam thảo Nam 10g. Sắc uống ngày một thang.

Kiêng kỵ: Không có thấp nhiệt ung độc kỵ dùng. Hư hàn âm cấm dùng.